Зміст:
- Базові підручники польської мови для початківців - 24 Березня 2024
- Карлсон польською мовою, розділ 8, читання казки + розбір - 12 Березня 2024
- Карлсон польською мовою, розділ 7, читання казки + розбір - 12 Березня 2024
Останнє оновлення 7 Грудня 2023
Мені захотілося, щоб ви прочитали перед Різдвом та Новим роком гарну казку польською мовою. Зі смислом, мораллю, традиціями. Така знайшлася на чудовому сайті wolnelektury.pl, у збірці італійського поета Guido Gozzano “Srebrna zajęczyca i inne baśnie”. Guido Gozzano це поет, який написав у 1909-1914 роках кілька казок та оповідань для найменших. Одну з таких казок я пропоную вам прочитати сьогодні, з перекладом. Адже добре, коли користь подвійна, правда? Початківцям добре читатиметься з перекладом, а досвідченим “полякам” – стануть у нагоді чисті, без перекладу, шматочки тексту.
Guido Gozzano. Świąteczny cud
Гвідо Гоццано. Казка “Різдвяне диво” польською мовою з перекладом методом Іллі Франка
Przekład — Katarzyna Górka,
переклад на українську: К. Лук’янової
Dziś, gdy atmosfera chrześcijańskiego pokoju obleka całą ziemię (сьогодні, коли атмосфера християнського світу огортає всю землю), moja nękana zmęczeniem wyobraźnia (моя переслідувана втомою уява = стомлена / виснажена уява) nie wyczaruje magicznych opowieści (не вигадає магічних оповідань; wyczarować – начарувати), których bohaterami byłyby ogry, wróżki czy gnomy (героями яких були б огри, феї чи гноми). Przytoczę wam za to baśń zasłyszaną niegdyś w święta Bożego Narodzenia (приведу вам взаміну \краще замість цього\ казку, почуту колись у свято Різдва) od mojej drogiej nieboszczki gosposi (від моєї дорогої покійної домробітниці = няні), kiedy tak jak wy, moi mali przyjaciele, byłem jeszcze dzieсkiem (коли так само як і ви, мої маленькі друзі, я був ще дитиною).
- Dziś, gdy atmosfera chrześcijańskiego pokoju obleka całą ziemię, moja nękana zmęczeniem wyobraźnia nie wyczaruje magicznych opowieści, których bohaterami byłyby ogry, wróżki czy gnomy. Przytoczę wam za to baśń zasłyszaną niegdyś w święta Bożego Narodzenia od mojej drogiej nieboszczki gosposi, kiedy tak Jak wy, moi mali przyjaciele, byłem jeszcze dzieckiem.
Читайте також: Coraz bliżej Święta або як зустрічають Різдво у Польщі
Wsłuchany w opowieść owej poczciwej staruszki (заслухавшись розповіддю цієї доброї старенької; poczciwa – добра, добра, чесна) spoglądałem przez okno na szare niebo (я дивився через вікно на сіре небо) i rozciągający się pod nim zimowy krajobraz (та зимовий пейзаж, що розстилається під ним), oczami wyobraźni wypatrując czerwonej szaty Pana Jezusa (і очима уяви виглядаючи червоний одяг Господа Ісуса; szata – вбрання, одяг) porzuconej na torach tramwajowych, oświetlonych ulicznymi latarniami (кинутий на трамвайних коліях, освітлених вуличними ліхтарями).
- Wsłuchany w opowieść owej poczciwej staruszki spoglądałem przez okno na szare niebo i rozciągający się pod nim zimowy krajobraz, oczami wyobraźni wypatrując czerwonej szaty Pana Jezusa porzuconej na torach tramwajowych, oświetlonych ulicznymi latarniami.
Читайте також: Польський Святвечір / Polska Wigilia
W czasach, kiedy Jezus chodził jeszcze po naszej ziemi i przywdziewał różne szaty (за часів, коли Ісус ходив ще нашою землею і одягав різні одяги) — wszystko po to, by zawstydzać grzeszników i wspomagać potrzebujących (все для того, щоб соромити грішників і підтримувати нужденних; wspomagać – допомагати, підтримувати; potrzebować – потребувати чогось) — żył sobie w pewnym miasteczku wieśniak (жив собі в одному містечку селянин), który po śmierci żony został sam z gromadką dzieci (який після смерті дружини залишився сам із кількома дітьми; gromadka – купка), zbyt małych jeszcze, by mogły same zarabiać na własne utrzymanie (занадто маленьких ще, щоб могли самі заробляти на власний проживання = на власне життя).
- W czasach, kiedy Jezus chodził jeszcze po naszej ziemi i przywdziewał różne szaty — wszystko po to, by zawstydzać grzeszników i wspomagać potrzebujących — żył sobie w pewnym miasteczku wieśniak, który po śmierci żony został sam z gromadką dzieci, zbyt małych jeszcze, by mogły same zarabiać na własne utrzymanie.
Nadeszła Wigilia Bożego Narodzenia, i Fortunato (наступив канун Різдва, і Фортунато) — bo tak właśnie nazywał się nasz bohater (бо саме так звали нашого героя) — siedział strapiony i pogrążony w myślach w progu swojego domu (сидів убитий горем і занурений у думках на порозі свого будинку). Nie miał pieniędzy ani pracy, nie wiedział też, jak wyżywić swoje potomstwo (не мав ні грошей ні роботи, і не знав, як прогодувати своє потомство).
Gdy słyszał dobiegające z wnętrza chaty wrzaski głodnych dzieci (коли він чув крики голодних дітей, що добігають= доносяться зсередини хатини), zatykał uszy i opuszczał głowę aż na kolana, a serce mu się z bólu krajało (він затикав вуха і опускав голову до самих колін, а серце у нього різало = знемагало від болю).
- Nadeszła Wigilia Bożego Narodzenia i Fortunato — bo tak właśnie nazywał się nasz bohater — siedział strapiony i pogrążony w myślach w progu swojego domu. Nie miał pieniędzy ani pracy, nie wiedział też, jak wyżywić swoje potomstwo.
Gdy słyszał dobiegające z wnętrza chaty wrzaski głodnych dzieci, zatykał uszy i opuszczał głowę aż na kolana, a serce mu się z bólu krajało.
Читайте також: Як привітати з Різдвом та Новим роком польською мовою
— Nad czym tak rozmyślasz, dobry człowieku (над чим так розмірковуєш, добра людина)? Co cię trapi (що тебе турбує)?
Fortunato ożywił się, podniósł głowę i zobaczył przed sobą nieznajomego mężczyznę (Фортунато пожвавішав, підвів голову та побачив перед собою незнайомого чоловіка).
— Moje dzieci głodują, nie mam co włożyć do garnka (мої діти голодують, я не маю що покласти в каструлю; garnek – каструля, горщик). Jestem bez pracy, nie wiem, jak sobie poradzić (я без роботи, не знаю, як собі порадити = що мені робити; poradzić sobie – впоратися, допомогти собі)!
— Jeśli chcesz, możesz pracować dla mnie, sowicie cię wynagrodzę (якщо хочеш, можеш працювати для мене, я щедро нагороджу тебе).
— Czego mógłbym chcieć więcej, mój panie (чого я міг би хотіти більше, мій пане)!
— A zatem jutro z samego rana pójdziesz na polanę i przytniesz wrzosy (ну тоді завтра з самого ранку підеш на галявину і обріжеш верес), a ja o zachodzie słońca przyniosę ci zapłatę (а я на заході сонця принесу тобі плату).
— Panie, chybа zapomniałeś, że jutro jest Boże Narodzenie, najświętszy dzień w roku (пане, ти, мабуть, забув, що завтра Різдво, найсвятіший день у році).
Ale pojutrze z zapałem zabiorę się do pracy (але післязавтра я з завзяттям візьмусь за роботу; zapał – завзяття, старанність, гарячість; zabrać się – взятися, взятися, приступити).
- — Nad czym tak rozmyślasz, dobry człowieku? Co cię trapi?
Fortunato ożywił się, podniósł głowę i zobaczył przed sobą nieznajomego mężczyznę.
— Moje dzieci głodują, nie mam co włożyć do garnka. Jestem bez pracy, nie wiem, jak sobie poradzić!
— Jeśli chcesz, możesz pracować dla mnie, sowicie cię wynagrodzę.
— Czego mógłbym chcieć więcej, mój panie!
— A zatem jutro z samego rana pójdziesz na polanę i przytniesz wrzosy, a ja o zachodzie słońca przyniosę ci zapłatę.
— Panie, chyba zapomniałeś, że jutro jest Boże Narodzenie, najświętszy dzień w roku. Ale pojutrze z zapałem zabiorę się do pracy.
Читайте також: Польське Різдво: святкова лексика
— Chyba się nie zrozumieliśmy (ми, мабуть, не зрозуміли один одного)… Cos mi się wydaje, że wcale nie jesteś tak ubogi, jak mówisz (щось мені здається, що ти зовсім не такий бідний, як кажеш).
— Bóg mi świadkiem, że umieram z głodu (Бог мені свідок, що я вмираю з голоду)!
— Zrób zatem, co mówię (тоді зроби, що я говорю).
Wówczas Fortunato usłyszał dobiegające z wnętrza chaty błagalne jęki głodnych dzieci (тоді Фортунато почув добігаючий = долинаючий зсередини хати благаючий стогін голодних дітей).
— Dobrze (добре)! Zrobię, co zechcesz, dla dobra moich dzieci (я зроблю, що ти захочеш, для добра = заради моїх дітей). A Bóg z pewnością mi wybaczy (а Бог напевно мені простить)!
— Idź zatem jutro na wrzosowisko (іди тоді завтра на галявину з вереском), a o zachodzie słońca zjawię się z pieniędzmi (а на заході сонця я з’явлюся з грошима).
I nieznajomy zniknął (і незнайомий=незнайомець зник).
- — Chyba się nie zrozumieliśmy… Coś mi się wydaje, że wcale nie jesteś tak ubogi, jak mówisz.
— Bóg mi świadkiem, że umieram z głodu!
— Zrób zatem, co mówię.
Wówczas Fortunato usłyszał dobiegające z wnętrza chaty błagalne jęki głodnych dzieci.
— Dobrze! Zrobię, co zechcesz, dla dobra moich dzieci. A Bóg z pewnością mi wybaczy!
— Idź zatem jutro na wrzosowisko, a o zachodzie słońca zjawię się z pieniędzmi.
I nieznajomy zniknął.
Nazajutrz Fortunato zbudził się skoro świt (наступного дня Фортунато прокинувся рано вранці), jak co dzień odmówił pacierz (як щодня прочитав молитву), zanurzył palce w wodzie święconej i starannie się przeżegnał (занурив пальці у свяченій воді і старанно перехрестився). Przez chwilę trawiły go wątpliwości (на мить його охопили сумніви; trawić, przetrawiać – перетравлювати), aż w końcu wziął kosę i udał się na wrzosowisko (поки, нарешті, взяв косу і відправився на галявину з вереском).
Pracował przez cały dzień (він працював цілий день; przez – через, przez cały dzień – протягом всього дня), a z miasteczka od czasu do czasu docierały niesione wiatrem dźwięki radosnej melodii (час від часу вітер доносив із міста звуки радісної мелодії; docierać – досягати) wygrywanej przez kościelne dzwony (що грали церковні дзвони).
— Dobry Bóg z pewnością mi wybaczy (добрий Бог на певно мені вибачить)…
- Nazajutrz Fortunato zbudził się skoro świt, jak co dzień odmówił pacierz, zanurzył palce w wodzie święconej i starannie się przeżegnał. Przez chwilę trawiły go wątpliwości, aż w końcu wziął kosę i udał się na wrzosowisko.
Pracował przez cały dzień, a z miasteczka od czasu do czasu docierały niesione wiatrem dźwięki radosnej melodii wygrywanej przez kościelne dzwony.
— Dobry Bóg z pewnością mi wybaczy…
Pracował dalej niestrudzenie (він працював далі невпинно), ścięte gałązki kładł w jednym miejscu i po cichu się modlił (зрізані гілки клав в одному місці і тихенько молився).
Było to Boże Narodzenie bez śniegu (було це Різдво без снігу), mroźne acz pogodne (морозне, але ясне). Słońce chowało się już za horyzont і żegnało ogniste niebo (сонце ховалося вже за обрій і прощалося з вогненним небом), gdy Fortunato odłożył sierp (коли Фортунато відклав серп), zmęczony usiadł na kamieniu i czekał (втомлений сів на камені і чекав). Po nieznajomym jednak ani widu, ani słychu (від незнайомця, проте, \не було\ ні слуху ні духу).
Fortunato zaczął się niepokoić (Фортунато почав непокоїтися), gdy oto nagle usłyszał dziwny trzask (коли раптом почув дивний тріск), a wkrótce potem dostrzegł w mroku jasną poświatę (а невдовзі після цього побачив у темряві яскраве свічення). Zerwał się na równe nogi (він схопився на ноги), gdyż zauważył, że wiązki ściętego przez niego wrzosu skwierczały w ogniu (оскільки помітив, що в’язки зрізаного ним вересу шипіли=тріщали у вогні). Na próżno próbował ugasić płomienie (даремно він пробував погасити полум’я), w ciągu kilku secund cała jego praca zamieniła się w popiół (протягом кількох секунд вся його робота перетворилася на попіл).
- Pracował dalej niestrudzenie, ścięte gałązki kładł w jednym miejscu i po cichu się modlił.
Było to Boże Narodzenie bez śniegu, mroźne acz pogodne. Słońce chowało się już za horyzont i żegnało ogniste niebo, gdy Fortunato odłożył sierp, zmęczony usiadł na kamieniu i czekał. Po nieznajomym jednak ani widu, ani słychu.
Fortunato zaczął się niepokoić, gdy oto nagle usłyszał dziwny trzask, a wkrótce potem dostrzegł w mroku jasną poświatę. Zerwał się na równe nogi, gdyż zauważył, że wiązki ściętego przez niego wrzosu skwierczały w ogniu. Na próżno próbował ugasić płomienie, w ciągu kilku sekund cała jego praca zamieniła się w popiół.
Читайте також: Ганс Крістіан Андерсен “Дзвін” польською за методом Франка
Och (ох)! Co za nieszczęście (що за нещастя)! Pracowałem w pocie czoła i o pustym żołądku od świtu do nocy (я працював у поті чола = обличчя і на порожній шлунок від світанку до ночі), zbezcześciłem dzień święty i oto zostałem bez niczego (я опоганив святий день і ось залишився без нічого), jeszcze uboższy niż przedtem (ще бідніший ніж раніше).
— Nie smuć się, dobry człowieku (не засмучуйся, добрий чоловіку)! Nie smuć się (не засмучуйся)!
Fortunato odwrócił się zaskoczony i ujrzał stojącego w cieniu człowieka (Фортунато обернувся здивований і побачив у тіні чоловіка), który spoglądał na niego przyjaźnie (який дивився на нього приязно).
Biedaczyna powiedział mu o swoim nieszczęściu (бідолаха розповів йому про своє нещастя).
- — Och! Co za nieszczęście! Pracowałem w pocie czoła i o pustym żołądku od świtu do nocy, zbezcześciłem dzień święty i oto zostałem bez niczego, jeszcze uboższy niż przedtem.
— Nie smuć się, dobry człowieku! Nie smuć się!
Fortunato odwrócił się zaskoczony i ujrzał stojącego w cieniu człowieka, który spoglądał na niego przyjaźnie.
Biedaczyna powiedział mu o swoim nieszczęściu.
— Przyznaję, popełniłem błąd (я визнаю, я зробив помилку), zrobiłem to, bo moje dzieci umierają z głodu (я зробив це, тому що мої діти вмирають з голоду)… Bardziej jednak niż głodem i próżnym wysiłkiem (сильніше, проте, ніж голодом і марним зусиллям=працею) martwię się, że wykonaną dziś pracą zbezcześciłem ten święty dzień (я турбуюсь, що виконаною сьогодні роботою z осквернив цей святий день)…
Nieznajomy ujął jego dłoń (незнайомець узяв його долоню), przyjrzał mu się uważnie (придивився до нього уважно), po czym łagodnym tonem rzekł (після чого лагідним тоном сказав):
— Odrzuć swe smutki (відкинь свої печалі). Wynagrodzę ci twój trud (я винагороджу тебе за твою працю). I to jeszcze szczodrzej (і ще щедріше). Idź do domu, a znajdziesz tam należną zapłatę (йди додому та знайдеш там належну плату). Zarobione pieniądze postaraj się wydać jak najlepiej (зароблені гроші постарайся витратити якнайкраще). I niech twoja sakiewka i drzwi twojego domu nigdy nie zamykają się przed cudzym nieszczęściem (і нехай твій гаманець та двері твого дому ніколи не зачиняються перед чужим нещастям).
Po tych słowach nieznajomy zniknął (після цих слів незнайомець зник).
- — Przyznaję, popełniłem błąd, zrobiłem to, bo moje dzieci umierają z głodu… Bardziej jednak niż głodem i próżnym wysiłkiem martwię się, że wykonaną dziś pracą zbezcześciłem ten święty dzień…
Nieznajomy ujął jego dłoń, przyjrzał mu się uważnie, po czym łagodnym tonem rzekł:
— Odrzuć swe smutki. Wynagrodzę ci twój trud. I to jeszcze szczodrzej. Idź do domu, a znajdziesz tam należną zapłatę. Zarobione pieniądze postaraj się wydać jak najlepiej. I niech twoja sakiewka i drzwi twojego domu nigdy nie zamykają się przed cudzym nieszczęściem.
Po tych słowach nieznajomy zniknął.
Fortunato nie dowierzał zbytnio zasłyszanym obietnicom (Фортунато не довіряв надто почутим обіцянкам). Wszystko wydawało mu się zbyt piękne, żeby mogło być prawdziwe (все здавалося йому надто гарним, щоб могло бути правдивим = правдою). Pełen obaw udał się czym prędzej do domu (повний страхів він вирушив швидше додому). Jednak to, co zobaczył z oddali (проте те, що він побачив здалеку), wprawiło go w osłupienie (ввело його в заціпеніння = змусило його остовпіти). Stał i przecierał oczy z niedowierzania (він зупинився і протирав очі від недовіри). Myślał, że to sen (він думав, що це сон).
- Fortunato nie dowierzał zbytnio zasłyszanym obietnicom. Wszystko wydawało mu się zbyt piękne, żeby mogło być prawdziwe. Pełen obaw udał się czym prędzej do domu. Jednak to, co zobaczył z oddali, wprawiło go w osłupienie. Stał i przecierał oczy z niedowierzania. Myślał, że to sen.
Zamiast starej chaty zza drzew wyrastała piękna rezydencja (замість старої хатини з-за дерев виростала гарна резиденція), której okna biły mocnym światłem pośród tej pogodnej nocy (вікна якої били=світили сильним світлом серед цієї ясної ночі). Roześmiane dzieci wyczekiwały w drzwiach powrotu ojca (усміхнені діти чекали біля дверей повернення батька). Kiedy Fortunato przestąpił próg, wzięły go za ręce i zaprowadziły do pokoju (коли Фортунато переступив поріг, вони взяли його за руки і провели до кімнати), w którym stał uginający się pod ciężarem jedzenia stół ze świąteczną wieczerzą (у якій стояв стіл зі святковою вечерею, що гнувся під вагою їжі).
Na jednej z wyściełanych adamaszkiem ścian (на одній із вистелених оксамитом стін) wisiały motyka, widły i inne narzędzia niezbędne do pracy na roli (висіли мотика, вила та інші інструменти, необхідні для роботи в полі), a między nimi drewniany krzyż, przed którym codziennie rano zwykł się modlić (а між ними дерев’яний хрест, перед яким він щодня вранці звик молитися).
- Zamiast starej chaty zza drzew wyrastała piękna rezydencja, której okna biły mocnym światłem pośród tej pogodnej nocy. Roześmiane dzieci wyczekiwały w drzwiach powrotu ojca. Kiedy Fortunato przestąpił próg, wzięły go za ręce i zaprowadziły do pokoju, w którym stał uginający się pod ciężarem jedzenia stół ze świąteczną wieczerzą.
Na jednej z wyściełanych adamaszkiem ścian wisiały motyka, widły i inne narzędzia niezbędne do pracy na roli, a między nimi drewniany krzyż, przed którym codziennie rano zwykł się modlić.
Fortunato padł na kolana, w niemym skupieniu dziękując Bogu za zesłany mu cud (Фортунато впав навколішки, у німому зосередженні дякуючи Богу за послане йому диво).
Od tego dnia jego życie całkowicie się zmieniło (з цього дня його життя повністю змінилося). Kupił okoliczne ziemie (він купив навколишні землі), a jego posiadłości nie dało się objąć wzrokiem (а його володіння не можна було осягнути поглядом). Wszyscy zachodzili w głowę, skąd ten nagły dobrobyt (усі ламали голову, звідки цей раптовий достаток; dobrobyt – процвітання, добробут, достаток).
Podejrzewali, że odkrył jakiś skarb (підозрювали, що він відкрив=знайшов якийсь скарб).
- Fortunato padł na kolana, w niemym skupieniu dziękując Bogu za zesłany mu cud.
Od tego dnia jego życie całkowicie się zmieniło. Kupił okoliczne ziemie, a jego posiadłości nie dało się objąć wzrokiem. Wszyscy zachodzili w głowę, skąd ten nagły dobrobyt.
Podejrzewali, że odkrył jakiś skarb.
Fortunato dotrzymywał obietnicy danej tajemniczemu nieznajomemu (Фортунато стримував обіцянку, дану таємничому незнайомцю). Ktokolwiek bowiem potrzebujący zachodził do jego domu (бо кожен, хто заходив у його будинок в потребі), otrzymywał wsparcie duchowe i pieniężne (отримував підтримку духовну і грошову).
Z czasem jednak charakter poczciwego Fortunata zaczął się zmieniać (проте з часом характер добродушного Фортунато почав змінюватися). Jak to często bywa, bogactwo znieczuliło jego dobre serce (як це часто буває, багатство очорнило = зробило байдужим його добре серце). Szybko zapomniał o swojej przeszłości (він швидко забув про своє минуле), zaczął otaczać się pochlebcami i ludźmi możnymi (став себе оточувати підлабузниками і людьми могутніми), a sam stał się wyniosły i arogancki (а сам став гордовитим і зарозумілим).
Dokładnie rok później, w dzień Bożego Narodzenia (рівно рік пізніше=через рік, в день Різдва; dokładnie – точно, рівно, чітко), Fortunato wyprawił wystawną ucztę (Фортунато влаштував розкішну вечерю), na którą zaprosił wszystkich szlachciców i bogaczy (на яку запросив усіх дворян та багатіїв).
- Fortunato dotrzymywał obietnicy danej tajemniczemu nieznajomemu. Ktokolwiek bowiem potrzebujący zachodził do jego domu, otrzymywał wsparcie duchowe i pieniężne.
Z czasem jednak charakter poczciwego Fortunata zaczął się zmieniać. Jak to często bywa, bogactwo znieczuliło jego dobre serce. Szybko zapomniał o swojej przeszłości, zaczął otaczać się pochlebcami i ludźmi możnymi, a sam stał się wyniosły i arogancki.
Dokładnie rok później, w dzień Bożego Narodzenia, Fortunato wyprawił wystawną ucztę, na którą zaprosił wszystkich szlachciców i bogaczy.
Z sali o ścianach wyścielonych błękitnym adamaszkiem (із зали зі стінами обкладеними блакитним оксамитом) usunięto wiszący tam krzyż i narzędzia rolnicze (прибрали хрест, що там висів, і сільськогосподарські інструменти) — niejako symbole wstydliwej przeszłości (ніби символи ганебного минулого) — i schowano je na strychu (і сховали їх на горищі).
Fortunato rozkazał swoim sługom (Фортунато наказав своїм слугам), by pod żadnym pozorem nie wpuszczali żebraków (щоб вони ні в якому разі не пускали жебраків) na dziedziniec jego rezydencji (на подвір’я його особняка). Dwaj uzbrojeni w rózgi lokaje pilnowali (двоє озброєних різками лакеїв стежили), by на przyjęcie nie dostali się nieproszeni goście (щоб на вечерю не потрапили непрошені гості). Tymczasem w chwili gdy biesiadnicy zasiedli do wieczerzy (тим часом за хвилину коли гості сіли за вечерю; biesiada – бенкет), na dziedzińcu pojawił się niespodziewanie jakiś stary żebrak (у дворі з’явився несподівано якийсь старий жебрак).
- Z sali o ścianach wyścielonych błękitnym adamaszkiem usunięto wiszący tam krzyż i narzędzia rolnicze — niejako symbole wstydliwej przeszłości — i schowano je na strychu.
Fortunato rozkazał swoim sługom, by pod żadnym pozorem nie wpuszczali żebraków na dziedziniec jego rezydencji. Dwaj uzbrojeni w rózgi lokaje pilnowali, by na przyjęcie nie dostali się nieproszeni goście. Tymczasem w chwili gdy biesiadnicy zasiedli do wieczerzy, na dziedzińcu pojawił się niespodziewanie jakiś stary żebrak.
— Czego tu szukasz, łachudro (чого ти тут шукаєш, лахудра)? Precz stąd (геть звідси)! Wynocha (забирайся)! — krzyczeli słudzy, grożąc mu rózgami (кричали слуги, загрожуючи йому різками).
— Wspomóżcie biednego starca w imię Boże (допоможіть бідному старцеві в ім’я Бога)! — powiesział żebrak błagalnym tonem (сказав жебрак благаючим тоном).
Nie dzisiaj (не сьогодні). Przyjdź jutro (прийди завтра).
Ten jednak nalegał, podnosząc głos tak (той однак наполягав, підіймаючи голос так), by usłyszeli go zgromadzeni na wieczerzy goście (щоб почули його гості, що зібралися на вечері).
- — Czego tu szukasz, łachudro? Precz stąd! Wynocha! — krzyczeli słudzy, grożąc mu rózgami.
— Wspomóżcie biednego starca w imię Boże! — powiedział żebrak błagalnym tonem.
— Nie dzisiaj. Przyjdź jutro.
Ten jednak nalegał, podnosząc głos tak, by usłyszeli go zgromadzeni na wieczerzy goście.
Fortunato usłyszał odgłosy zamieszania на dziedzińcu, po czym wściekły (Фортунато почув звуки безладдя на подвір’ї, після чого, розлючений) — wszak to biadolenie studziło radosne nastroje gości (адже це скигливість остуджувала радісний настрій гостей) — wychylił się przez okno i krzyknął w kierunku sług (виглянув через вікно = у вікно і крикнув у напрямку слуг):
— Powiedziałem wam wyraźnie (я вам сказав ясно=чітко), że nie chcę tu widzieć żadnych żebraków (що не хочу тут бачити жодних жебраків)! Wynocha z nim, poszczujcie go psami (забирайтеся з ним, нацькуйте на нього собак)!
Słudzy posłusznie spuścili z łańcucha duże psy (слуги слухняно спустили з ланцюга великих собак), але one jedynie polizały dłonie nieznajomego (але вони тільки полізали долоні незнайомця), który wolnym krokiem opuścił teren rezydencji (який повільним кроком залишив територію особняка).
Fortunato wrócił do biesiadników i dalej pił, śmiał się i żartował (Фортунато повернувся до гостей і далі пив, сміявся та жартував).
- Fortunato usłyszał odgłosy zamieszania na dziedzińcu, po czym wściekły — wszak to biadolenie studziło radosne nastroje gości — wychylił się przez okno i krzyknął w kierunku sług:
— Powiedziałem wam wyraźnie, że nie chcę tu widzieć żadnych żebraków! Wynocha z nim, poszczujcie go psami!
Słudzy posłusznie spuścili z łańcucha duże psy, ale one jedynie polizały dłonie nieznajomego, który wolnym krokiem opuścił teren rezydencji.
Fortunato wrócił do biesiadników i dalej pił, śmiał się i żartował.
Wkrótce potem na dziedziniec pałacu zajechał piękny powóz zaprzężony w cztery wspaniałe konie (незабаром після цього у двір заїхав гарний екіпаж=карета запряжений чотирма чудовими кіньми). W środku siedział obwieszony złotem i klejnotami książę (всередині сидів обвішаний золотом та коштовностями князь).
Służący pobiegli uprzedzić Fortunata (слуги побігли попередити Фортунато), goście wstali od stołu i wyjrzeli zaciekawieni przez wychodzące na dziedziniec okna (гості встали з-за столу і виглядали зацікавлені через вікна, що виходять у двір).
- Wkrótce potem na dziedziniec pałacu zajechał piękny powóz zaprzężony w cztery wspaniałe konie. W środku siedział obwieszony złotem i klejnotami książę.
Służący pobiegli uprzedzić Fortunata, goście wstali od stołu i wyjrzeli zaciekawieni przez wychodzące na dziedziniec okna.
Fortunato zszedł na dziedziniec, podszedł do karocy (Фортунато спустився у двір і підійшов до карети), zdjął kapelusz i ukłonił się nisko przed księciem (зняв капелюх і вклонився низько перед князем), prosząc go, by ten zaszczycił jego i zebranych swoją obecnością (просячи його, щоб той вшанував його та товариство своєю присутністю; zaszczyt – честь, шана).
— Dziękuję za zaproszenie (дякую за запрошення); — odparł nieznajomy (відповів незнайомець); Dopiero co tu byłem jako żebrak i kazałeś mnie przepędzić, szczując psami (тільки що я тут був як жебрак і ти наказав мене вигнати, нацькувавши собак). Teraz zaś, gdy przybywam jako bogacz (а тепер, коли я прийшов як багатій) — w karocy pełnej kosztowności i odziany w książęce szaty (в кареті, повної цінностей, і одягнений у княжий одяг) — ty kłaniasz mi się do ziemi (ти кланяєшся мені до землі). Pojedź ze mną do miejsca, gdzie będziemy mogli chwilę porozmawiać o naszych sprawach (поїдемо зі мною до місця, де ми зможемо хвилину поговорити про наші справи)…
- Fortunato zszedł na dziedziniec, podszedł do karocy, zdjął kapelusz i ukłonił się nisko przed księciem, prosząc go, by ten zaszczycił jego i zebranych swoją obecnością.
- — Dziękuję za zaproszenie — odparł nieznajomy — jednakże nie wysiądę i nie wstąpię w twe progi. Dopiero co tu byłem jako żebrak i kazałeś mnie przepędzić, szczując psami. Teraz zaś, gdy przybywam jako bogacz — w karocy pełnej kosztowności i odziany w książęce szaty — ty kłaniasz mi się do ziemi. Pojedź ze mną do miejsca, gdzie będziemy mogli chwilę porozmawiać o naszych sprawach…
Książę udał się wraz z Fortunatem na pobliską polanę (князь пішов разом із Фортунато на найближчу галявину), gdzie ten rok wcześniej przycinał wrzos (де той рік=роком раніше обрізав верес).
— Fortunato, oj Fortunato (Фортунато, о, Фортунато)! Tak łatwo zapomniałeś o naszym spotkaniu (так легко ти забув про нашу зустріч)? Rok dostatniego życia wystarczył, byś z pobożnego człowieka zmienił się w nikczemnego pyszałka (рік безбідного життя вистачив, щоб ти з побожної людини змінився на нікчемного гордія)!
Nagłe bogactwo znieczuliło twoje serce (несподіване багатство закам’яніло твоє серце). W takim razie niechaj bieda odrodzi w tobie troskliwego chrześcijanina (у такому разі, нехай біда відродить у тобі дбайливого християнина)!
Nieznajomy zniknął, a Fortunato udał się pośpiesznie do swojej rezydencji (незнайомець зник, а Фортунато пішов спішно до свого особняка).
Ale rezydencji już nie było (але резиденції вже не було).
- Książę udał się wraz z Fortunatem na pobliską polanę, gdzie ten rok wcześniej przycinał wrzos.
— Fortunato, oj Fortunato! Tak łatwo zapomniałeś o naszym spotkaniu? Rok dostatniego życia wystarczył, byś z pobożnego człowieka zmienił się w nikczemnego pyszałka!
Nagłe bogactwo znieczuliło twoje serce. W takim razie niechaj bieda odrodzi w tobie troskliwego chrześcijanina!
Nieznajomy zniknął, a Fortunato udał się pośpiesznie do swojej rezydencji.
Ale rezydencji Już nie było.
Śnieg padał i padał w ten smutny grudniowy wieczór (сніг падав і падав цього сумного грудневого вечора). Za drzewami porastającymi obejście Fortunato ujrzał swoją starą, ubogą chatę (за деревами, що ростуть в окрузі, Фортунато побачив свою стару, вбогу хатину), oświetloną wątłym blaskiem lampy oliwnej (освітлену слабким блиском олійної лампи). Usłyszał po chwili krzyk swoich głodnych dzieci (через хвилину він почув крик своїх голодних дітей). Pałac, służba, złoto, biesiadnicy, sala o ścianach wyściełanych adamaszkiem (палац, слуги, золото, гості, зали зі стінами, вистеленими оксамитом) — wszystko to rozpłynęło się jak po przebudzeniu ze snu (все це розпливлося, як після пробудження від сну).
W jego sercu znów zagościła czuła troska (в його серці знову з’явилася чуйна турбота), wstąpił ponownie na droge pobożności i ubóstwa (він знову вступив на дорогу побожності та злиднів).
Tak to było, gdy Jezus wędrował po świecie i odwiedzał ludzi (так це було, коли Ісус подорожував світом і відвідував людей), przebierając się w rozmaite szaty (переодягаючись у різні одяги), by w ten sposób sprowadzić ich na dobrą drogę (щоб у такий спосіб направити їх на добру=вірну дорогу).
- Śnieg padał i padał w ten smutny grudniowy wieczór. Za drzewami porastającymi obejście Fortunato ujrzał swoją starą, ubogą chatę, oświetloną wątłym blaskiem lampy oliwnej. Usłyszał po chwili krzyk swoich głodnych dzieci. Pałac, służba, złoto, biesiadnicy, sala o ścianach wyściełanych adamaszkiem — wszystko to rozpłynęło się jak po przebudzeniu ze snu.
W jego sercu znów zagościła czuła troska, wstąpił ponownie na drogę pobożności i ubóstwa.
Tak to było, gdy Jezus wędrował po świecie i odwiedzał ludzi, przebierając się w rozmaite szaty, by w ten sposób sprowadzić ich na dobrą drogę.
Сподіваюся, що вам сподобалася казка “Різдвяне диво” польською мовою, з перекладом методом Іллі Франка. 🙂 Святкового вам настрою!
