- Аудіовистави польською мовою / Музичні казки - 13 Грудня 2024
- Дієслова-пастки у польській мові - 2 Грудня 2024
- Свен Нордквіст “Різдво у Петсона” польською мовою, читання - 1 Грудня 2024
Останнє оновлення 10 Листопада 2024
Це не найпопулярніша, як мені здається, казка Андерсена, але вона мені дуже сподобалась, тому я вирішила підготувати її для вас за методом Франка. А саме: спочатку йде фрагмент з перекладом, часто буквальним і зі збереженим порядком слів, щоб можна було співвідносити польську з українською. Читаєте і розумієте все, без необхідності зазирати в словник. Далі йде той же фрагмент, тільки вже «чистий». Його також потрібно читати і усвідомлювати, скільки ви розумієте з прочитаного. Якщо все ще мало — повертаєтесь до перекладеного фрагмента. А якщо ви не зовсім початківець, то читайте відразу «чисті» фрагменти, і тільки у випадку потреби зазирайте у фрагмент із перекладом. Успіхів!
А ще — наприкінці статті — є аудіокнига, можна поєднувати читання зі слуханням. =)
Hans Christian Andersen
Motylek
tłum. Cecylia Niewiadomska
Казка Андерсена «Метелик» польською, метод Франка
переклад за методом Франка: К. Лук’янової
Motyl chciał wybrać sobie piękną żonę, więc naturalnie zwrócił się do kwiatów (метелик хотів вибрати собі гарну дружину, тому, звичайно, звернувся до квітів).
W ogrodzie było ich pełno (у саду їх було повно). Spojrzał ciekawym wzrokiem i zauważył zaraz (він подивився зацікавленим поглядом і одразу ж помітив), iż każdy stoi na swojej łodyżce skromnie i prosto, jak młoda panienka (що кожен стоїть на своєму стеблі скромно і прямо, як молода панянка). Wszystkie zresztą były ładne i podobały mu się, więc wybór był trudny (усі вони, до речі, були гарні і йому подобалися, тому вибір був складним=нелегким). Co tu robić (що тут робити=що ж робити)?
Nie lubił się zastanawiać i rozważać długo (він не любив довго думати і розмірковувати). To takie nudne rzeczy (це такі нудні речі=це так нудно)! Uciekał zawsze od wszystkiego, co było podobne do pracy i teraz postanowił się wyręczyć (він завжди уникав усього, що нагадувало роботу, і зараз також вирішив ухилитися).
- Motyl chciał wybrać sobie piękną żonę, więc naturalnie zwrócił się do kwiatów.
W ogrodzie było ich pełno. Spojrzał ciekawym wzrokiem i zauważył zaraz, iż każdy stoi na swojej łodyżce skromnie i prosto, jak młoda panienka. Wszystkie zresztą były ładne i podobały mu się, więc wybór był trudny. Co tu robić?
Nie lubił się zastanawiać i rozważać długo. To takie nudne rzeczy! Uciekał zawsze od wszystkiego, co było podobne do pracy i teraz postanowił się wyręczyć.
Udał się do „Margeritki”, która — jak wiadomo — jest dobrą wróżbą (він вирушив до «Маргаритки», яка, як відомо, є добрим передвісником), złożył pocałunek na każdym płatku jej białej korony (поцілував кожну пелюстку її білої корони), bo z natury był czuły i serdeczny, a potem przemówił (бо за природою він був ніжним і сердечним, а тоді заговорив):
— Najdroższa, najmądrzejsza pani Margeritko, wiem, że nikt nie dorówna ci w mądrości (дорога, наймудріша пані Маргаритко, я знаю, що ніхто не зрівняється з твоєю мудрістю), że umiesz przepowiadać przyszłość (що ти вмієш передбачати майбутнє). Bądź więc tak dobra i powiedz mi, który kwiatek mam wziąć za żonę (тож будь так добра і скажи мені, яку квітку мені взяти за дружину)? Nie chciałbym się oświadczać nadaremnie (я не хотів би робити пропозицію даремно). Ty wiesz, który mnie kocha, więc za twoją radą pójdę bez namysłu (ти знаєш, яка /квітка/ мене любить, тож я піду за твоєю порадою, не вагаючись).
- Udał się do „Margeritki”, która — jak wiadomo — jest dobrą wróżbą, złożył pocałunek na każdym płatku jej białej korony, bo z natury był czuły i serdeczny, a potem przemówił:
— Najdroższa, najmądrzejsza pani Margeritko, wiem, że nikt nie dorówna ci w mądrości, że umiesz przepowiadać przyszłość. Bądź więc tak dobra i powiedz mi, który kwiatek mam wziąć za żonę? Nie chciałbym się oświadczać nadaremnie. Ty wiesz, który mnie kocha, więc za twoją radą pójdę bez namysłu.
Ale Margeritka nic mu nie odpowiedziała (але Маргаритка нічого йому не відповіла). Była obrażona, że ją nazwał „panią”, kiedy też należała do młodych panienek (вона була ображена тим, що він назвав її «пані», адже вона належала до молодих панянок); przecież to powinien wiedzieć (адже він це повинен знати)! Przy czym tylko starsze całuje się w płatki korony, na znak uszanowania (при цьому тільки літніх цілують у пелюстки корони, як знак поваги), ale z panienkami tak postępować jest nieprzyzwoicie (але з дівчатами так чинити непристойно).
Więc nie odpowiedziała (тому вона не відповіла).
Motyl zapytał raz, drugi i trzeci — na próżno (метелик запитав раз, другий і третій — даремно). Bardzo go to zdziwiło, ale bał się nudów i kazania, więc odleciał, nie przepraszając (це його дуже здивувало, але він боявся нудьги й нотацій, тож полетів, не вибачившись). I sam da sobie radę (і сам упорається).
Był to piękny dzień wiosny (це був прекрасний весняний день). Bieluchne konwalie i śliczne dzwonki tylko co się rozwinęły (біленькі конвалії та чарівні дзвоники щойно розкрилися). Motyl przypatrywał im się z każdej strony (метелик придивлявся до них з усіх боків).
- Ale Margeritka nic mu nie odpowiedziała. Była obrażona, że ją nazwał „panią”, kiedy też należała do młodych panienek; przecież to powinien wiedzieć! Przy czym tylko starsze całuje się w płatki korony, na znak uszanowania, ale z panienkami tak postępować jest nieprzyzwoicie.
Więc nie odpowiedziała.
Motyl zapytał raz, drugi i trzeci — na próżno. Bardzo go to zdziwiło, ale bał się nudów i kazania, więc odleciał, nie przepraszając. I sam da sobie radę.
Był to piękny dzień wiosny. Bieluchne konwalie i śliczne dzwonki tylko co się rozwinęły. Motyl przypatrywał im się z każdej strony.
— Bardzo ładne, śliczne! — mówił do siebie (дуже красиві, милі! — говорив він сам до себе) — jasne i niewinne, ale… podlotki, pensjonarki (світлі й невинні, але… підлітки, школярки). Wolałbym coś poważniejszego (я б волів щось серйозніше).
Lilie wabiły go czystym kielichem, ale były za duże i trochę za sztywne (лілії вабили його чистою чашею, але були надто великими і трохи аж надто жорсткими); fiołki niepozorne i sentymentalne (фіалки непоказні й сентиментальні); kwiat lipy pospolity i bezbarwny, a przy tym krewni, krewni (квіт липи звичайний і безбарвний, а до того ж родичі, родичі)! Zbyt liczna rodzina nie należy do rzeczy pożądanych (надто численна родина не належить до бажаних речей). Kwiat jabłoni jest piękny, przypomina różę (квіт яблуні гарний, нагадує троянду), ale bardzo nietrwały; dziś jest, jutro nie ma, lada wietrzyk go zdmuchnie (але дуже нестійкий; сьогодні є, завтра немає, будь-який вітерець його здує) — któż się żeni na dzień jeden (хто ж одружується на один день)?
Groszek to co innego — bardzo miłe kwiatki (горошок — це інша справа — дуже приємні квіти)! Takie młode gosposie, a jednakże pełne wdzięku (такі молоді господині, а проте повні грації=витонченості). Powab i cnota razem, nic lepszego nie znajdzie (чарівність=привабливість і чеснота разом, нічого кращого він не знайде). Postanowił się oświadczyć (він вирішив зробити пропозицію).
- — Bardzo ładne, śliczne! — mówił do siebie — jasne i niewinne, ale… podlotki, pensjonarki. Wolałbym coś poważniejszego.
Lilie wabiły go czystym kielichem, ale były za duże i trochę za sztywne; fiołki niepozorne i sentymentalne; kwiat lipy pospolity i bezbarwny, a przy tym krewni, krewni! Zbyt liczna rodzina nie należy do rzeczy pożądanych. Kwiat jabłoni jest piękny, przypomina różę, ale bardzo nietrwały; dziś jest, jutro nie ma, lada wietrzyk go zdmuchnie — któż się żeni na dzień jeden?
Groszek to co innego — bardzo miłe kwiatki! Takie młode gosposie, a jednakże pełne wdzięku. Powab i cnota razem, nic lepszego nie znajdzie. Postanowił się oświadczyć.
Читайте також: Ганс Крістіан Андерсен “Дзвін” польською за методом Франка
Wtem tuż około wybranego kwiatka, na zielonym strączku spostrzegł jakieś płatki pokurczone, żółte (тут же біля вибраної квітки, на зеленому стручку, він помітив якісь покручені, жовті пелюстки).
— Co to jest? — zapytał (що це? — запитав).
— To moja siostra starsza — odpowiedział kwiatek (це моя старша сестра, — відповіла квітка).
— Aha! — zawołał motyl i uciekł co prędzej (ага! — вигукнув метелик і полетів геть), gdyż nie chciał, aby jego przyszła żona podobna była do zwiędłego groszku (тому що він не хотів, щоб його майбутня дружина була схожа на зів’ялий горошок). Po prostu się przestraszył (він просто злякався).
Na płocie piął się powój, ale piękne kwiaty tylko przez kilka godzin w dniu stały otwarte (на паркані вився березка, але красиві квіти лише кілька годин на день були відкриті), a potem się skręcały, jak sznureczki (а потім вони скручувалися, як шнурочки). Zresztą dokoła pełno różnych kwiatów, lecz wybór trudny: każdemu można coś zarzucić (в будь-якому разі, навколо повно різних квітів, але вибір складний: кожному можна в чомусь дорікнути).
- Wtem tuż około wybranego kwiatka, na zielonym strączku spostrzegł jakieś płatki pokurczone, żółte.
— Co to jest? — zapytał.
— To moja siostra starsza — odpowiedział kwiatek.
— Aha! — zawołał motyl i uciekł co prędzej, gdyż nie chciał, aby jego przyszła żona podobna była do zwiędłego groszku. Po prostu się przestraszył.
Na płocie piął się powój, ale piękne kwiaty tylko przez kilka godzin w dniu stały otwarte, a potem się skręcały, jak sznureczki. Zresztą dokoła pełno różnych kwiatów, lecz wybór trudny: każdemu można coś zarzucić.
Upłynęła wiosna, kończyło się lato, motyl nie wybrał sobie dotąd żony (пройшла весна, закінчувалося літо, метелик досі не вибрав собі дружину).
Jesień w nowe barwy przybrała ogrody, otworzyła nowe pączki (осінь в нові кольори вбрала сади, відкрила нові бруньки), kwiaty okazałe, nie lękające się wiatru i chłodu (величні квіти, що не боялися вітру і холоду). Lecz nie miały zapachu (але вони не мали запаху).
A motyl teraz właśnie przekładał nad wszystko przyjemny zapach (а метелик тепер якраз цінував понад усе приємний аромат); on mu przypominał wiosnę (він йому нагадував весну). Astry i georginie były piękne, ale nie miały w sobie uroku młodości ani rozkosznej woni (айстри і жоржини були прекрасні, але в них не було ні чарівності молодості, ні захопливого аромату).
Wtedy postanowił się zwrócić do mięty, która rosła nisko przy ziemi (тоді він вирішив звернутися до м’яти, що росла низько біля землі).
Nie miała ona kwiatów, ale sama kwiatem była pachnącym od końca łodyżki do każdego listka (вона не мала квіток, але сама була ароматною квіткою від кінця стеблинки до кожного листочка). Jakiż kwiat najpiękniejszy równać się z nią może (яка ж найкрасивіша квітка може зрівнятися з нею)?
— Tę wybiorę — postanowił motyl nieodmiennie (цю я виберу, — твердо вирішив метелик).
Zbliżył się i oświadczył jej swoje zamiary (він наблизився і повідомив їй про свої наміри).
- Upłynęła wiosna, kończyło się lato, motyl nie wybrał sobie dotąd żony.
Jesień w nowe barwy przybrała ogrody, otworzyła nowe pączki, kwiaty okazałe, nie lękające się wiatru i chłodu. Lecz nie miały zapachu.
A motyl teraz właśnie przekładał nad wszystko przyjemny zapach; on mu przypominał wiosnę. Astry i georginie były piękne, ale nie miały w sobie uroku młodości ani rozkosznej woni.
Wtedy postanowił się zwrócić do mięty, która rosła nisko przy ziemi.
Nie miała ona kwiatów, ale sama kwiatem była pachnącym od końca łodyżki do każdego listka. Jakiż kwiat najpiękniejszy równać się z nią może?
— Tę wybiorę — postanowił motyl nieodmiennie.
Zbliżył się i oświadczył jej swoje zamiary.
Ale mięta stała sztywna, niewzruszona, długo milczała, w końcu rzekła (але м’ята стояла тверда, незворушна, довго мовчала, нарешті сказала):
— Chcesz przyjaźni, to dobrze (ти хочеш дружбу=дружити, це добре). Ale na tym koniec (але на цьому все). Jestem stara i ty także, po co my mamy z siebie robić pośmiewisko (я стара, і ти також, навіщо нам із себе робити посміховисько)? W naszym wieku przyjaźń wystarczyć powinna (в нашому віці дружби має бути достатньо).
I tak został motyl na koszu i nie znalazł żony (так і залишився він ні з чим і не знайшов собі дружину). Sam sobie winien (сам винен). Po co wybierał tak długo (навіщо він обирав так довго)?
Nadeszły zimna, deszcze, ani sposób pokazać się w letniej sukni (настали холоди, дощі, жодної можливості з’явитися в літньому вбранні). Na szczęście motyl dostał się przypadkiem do ciepłego pokoju, gdzie było jak w lecie (на щастя, метелик випадково потрапив у теплу кімнату, де було як влітку). — Tutaj żyć można (тут жити можна)!
Rozprostował skrzydła i podleciał w górę, prosto do okna (він розправив крила і полетів угору, прямо до вікна). Żyć przecież niepodobna w kącie, trzeba mieć trochę światła i swobody (але що це за життя в кутку, треба мати трохи світла і свободи), a przy tym choć mały kwiatek (і при цьому хоча б маленьку квітку).
- Ale mięta stała sztywna, niewzruszona, długo milczała, w końcu rzekła:
— Chcesz przyjaźni, to dobrze. Ale na tym koniec. Jestem stara i ty także, po co my mamy z siebie robić pośmiewisko? W naszym wieku przyjaźń wystarczyć powinna.
I tak został motyl na koszu i nie znalazł żony. Sam sobie winien. Po co wybierał tak długo?
Nadeszły zimna, deszcze, ani sposób pokazać się w letniej sukni. Na szczęście motyl dostał się przypadkiem do ciepłego pokoju, gdzie było jak w lecie. — Tutaj żyć można!
Rozprostował skrzydła i podleciał w górę, prosto do okna. Żyć przecież niepodobna w kącie, trzeba mieć trochę światła i swobody, a przy tym choć mały kwiatek.
Ale dzieci pochwyciły go natychmiast (але діти схопили його миттєво), obejrzały go na wszystkie strony z podziwem i uznaniem (роздивилися його з усіх боків із захопленням і схваленням), a następnie przekłuły szpilką i umieściły w pudełku, między innymi okazami (а потім прокололи шпилькою і поклали в коробку, серед інших зразків).
— No, teraz siedzę jak kwiat na łodyżce — rzekł do siebie (ну, тепер я сиджу, як квітка на стеблі, — сказав він сам до себе). Nie jest to bardzo przyjemnie, ale mi przypomina stan małżeński (це не дуже приємно, але нагадує мені про сімейне життя). Kto się ożeni, musi także osiąść na jednym miejscu (той, хто одружиться, теж мусить осісти на одному місці).
I tym się pocieszył (і цим він себе втішив).
— Nieszczególna pociecha — zauważyły złośliwe rośliny doniczkowe (слабка втіха, — зауважили злі кімнатні рослини).
Motyl jednak nie zważał na nie (метелик, однак, не звертав на них уваги). Za wiele przebywały z ludźmi i to im przewróciło w głowie (вони надто багато спілкувалися з людьми, і це все переплутало в них у голові).
- Ale dzieci pochwyciły go natychmiast, obejrzały go na wszystkie strony z podziwem i uznaniem, a następnie przekłuły szpilką i umieściły w pudełku, między innymi okazami.
— No, teraz siedzę jak kwiat na łodyżce — rzekł do siebie. Nie jest to bardzo przyjemnie, ale mi przypomina stan małżeński. Kto się ożeni, musi także osiąść na jednym miejscu.
I tym się pocieszył.
— Nieszczególna pociecha — zauważyły złośliwe rośliny doniczkowe.
Motyl jednak nie zważał na nie. Za wiele przebywały z ludźmi i to im przewróciło w głowie.
Аудіокнига казки Андерсена “Мотилек” польською
Ваша Катерина Лук’янова, автор блогу про польську мову ProPolski.com, Testy.ProPolski, Kursy.ProPolski.com та сайту insidePL.com
