Зміст:
- Базові підручники польської мови для початківців - 24 Березня 2024
- Карлсон польською мовою, розділ 8, читання казки + розбір - 12 Березня 2024
- Карлсон польською мовою, розділ 7, читання казки + розбір - 12 Березня 2024
Останнє оновлення 6 Липня 2023
Казки Андерсена можуть стати для вас відкриттям з точки зору вивчення польської мови. Маленькі, знайомі історії, які неважко прочитати за один раз. “Дівчинка з сірниками” польською за методом Франка – це ще й зручний формат. Хочете – читаєте “чисті” неперекладені шматочки тексту, а хочете – читаєте з перекладом і розумієте геть увесь контекст.
Hans Christian Andersen. Dziewczynka z zapałkami
Ганс Крістіан Андерсен “Дівчинка з сірниками” польською за методом Франка
переклад українською: К. Лук’янової
Аудіокнига до тексту (котрий нижче):
Zimno było, śnieg padał (було холодно, падав сніг), ściemniało się coraz bardziej, wieczór się zbliżał (темнішало все більше, вечір наближався). Ostatni dzień roku skończy się niedługo (останній день року скоро закінчиться). Zima (зима). Przez ulice zasypane śniegiem (по вулицях, засипаних снігом), w zmroku idzie dziewczynka bosa (в темряві йде дівчинка боса), z gołą głową i coś niesie w fartuszku (з голою=непокритою головою і щось несе в фартушку). Dlaczego bosa (чому боса)? To cała historia (це ціла історія). Rano miała pantofle (ранком мала туфлі = в неї були туфлі), stare i zniszczone, za duże na nią (старі й зношені, занадто великі для неї), stare pantofle matki (старі туфлі матері), ale je pogubiła (але вона їх загубила). Два powozy nadjeżdżały właśnie z stron przeciwnych (два екіпажі їхали власне з протилежних сторін), a ona chciała prędko przebiec przez ulicę (і вона хотіла швидко перебігти вулицю); biegła co sił, słyszała straszny tętent kopyt (бігла щосили, чула страшний топіт копит), turkot kół, tuż za nią (тріскіт коліс, майже за нею) – ach, uciekła przecież, ale boso (ах, втекла ж, але босоніж). Jeden pantofel tak zginął, że go nie mogła znaleźć wśród ciemności (один чобіт так зник, що вона не могла його знайти в темряві), a drugi porwał jakiś chłopiec i ze śmiechem uciekł daleko (а другий вкрав якийсь хлопець і зі сміхом втік далеко).
- Zimno było, śnieg padał, ściemniało się coraz bardziej, wieczór się zbliżał. Ostatni dzień roku skończy się niedługo. Zima. Przez ulice zasypane śniegiem, w zmroku idzie dziewczynka bosa, z gołą głową i coś niesie w fartuszku. Dlaczego bosa? To cała historia. Rano miała pantofle, stare i zniszczone, za duże na nią, stare pantofle matki, ale je pogubiła. Dwa powozy nadjeżdżały właśnie z stron przeciwnych, a ona chciała prędko przebiec przez ulicę; biegła co sił, słyszała straszny tętent kopyt, turkot kół, tuż za nią — ach, uciekła przecież, ale boso. Jeden pantofel tak zginął, że go nie mogła znaleźć wśród ciemności, a drugi porwał jakiś chłopiec i ze śmiechem uciekł daleko.
Читайте також: Ганс Крістіан Андерсен “Дзвін” польською за методом Франка
Więc szła boso biedna dziewczynka po śniegu (тож йшла босоніж бідна дівчинка по снігу), a nogi jej zsiniały i poczerwieniały (і її ноги стали синіми та почервоніли). Jedną ręką ściskała czerwony fartuszek (однією рукою вона стискала червоний фартушок), в którym niosła kilkanaście paczek zapałek на sprzedaż (в якому несла кілька пачок сірників на продаж), a w drugiej ręce miała jedną paczkę (а в іншій руці тримала одну пачку) i tę podsuwała nieśmiało przechodniom (і несміло підносила її до прохожих), aby zwrócić na siebie ich uwagę (щоб привернути на себе їх увагу). Ale nikt po nią nie sięgnął (але ніхто за нею не потягнувся = ніхто не звернув на неї уваги), nikt dzisiaj nic nie kupił jeszcze od dziewczynki (ніхто сьогодні нічого не купив ще у дівчинки), nie miała ani grosika zarobku (і вона не заробила ні копійки.).
- Więc szła boso biedna dziewczynka po śniegu, a nogi jej zsiniały i poczerwieniały. Jedną ręką ściskała czerwony fartuszek, w którym niosła kilkanaście paczek zapałek na sprzedaż, a w drugiej ręce miała jedną paczkę i tę podsuwała nieśmiało przechodniom, aby zwrócić na siebie ich uwagę. Ale nikt po nią nie sięgnął, nikt dzisiaj nic nie kupił jeszcze od dziewczynki, nie miała ani grosika zarobku.
Drżała z zimna i głodu, idąc z wolna przez ulice (вона тремтіла від холоду і голоду, йдучи повільно вулицею), podobniejsza do cienia, niż do żywego dziecka (більш схожа на тінь, ніж на живу дитину). Białe płatki śniegu osiadały jej na długich, jasnych włosach (білі пелюстки снігу=сніжинки лягали на її довге, світле волосся), które ciepłym płaszczem osłaniały plecy і szyję dziewczynki (які теплим плащем покривали спину та шию дівчинки). Ładnie jej było w tym złocistym płaszczu (добре їй було=гарна вона була в цьому золотистому плащі) ze srebrzystymi gwiazdami nad czołem (зі сріблястими зірками вище лоба=на волоссі), lecz nie myślała o tym (але вона не думала про це). Więcej zajmował ją przyjemny zapach pieczonej gęsi (більше її займав приємний запах смаженої гуски), który co chwila uderzał jej głodem zaostrzone powonienie (який щохвилини вдаряв її голодом загострений нюх). Ludzie żegnali stary rok wesoło (люди проводжали старий рік весело), a ona taka głodna i zziębnięta….(а вона така голодна і замерзла).
- Drżała z zimna i głodu, idąc z wolna przez ulice, podobniejsza do cienia, niż do żywego dziecka. Białe płatki śniegu osiadały jej na długich, jasnych włosach, które ciepłym płaszczem osłaniały plecy i szyję dziewczynki. Ładnie jej było w tym złocistym płaszczu ze srebrzystymi gwiazdami nad czołem, lecz nie myślała o tym. Więcej zajmował ją przyjemny zapach pieczonej gęsi, który co chwila uderzał jej głodem zaostrzone powonienie. Ludzie żegnali stary rok wesoło, a ona taka głodna i zziębnięta….
Читайте також: Принцеса на горошині польською за методом Франка
Usiadła wreszcie (сіла нарешті). Tak była zmęczona, że nie mogła iść dalej (вона так була змучена=втомлена, що не могла йти далі). Osiadła w kąciku między dwoma domami (вона присіла в куточку між двома будинками), z których jeden więcej występował na środek ulicy (з яких один більше виступав на середину вулиці). Ciemno tu było, więc nikt jej nie widział (темно тут було, то ніхто її не бачив). Zresztą tak się skuliła, skryła pod spódniczkę zziębnięte nogi, ażeby je rozgrzać… (і нарешті так зіщулилась, сховала під спідничкою змерзлі ноги, щоб їх відігріти). Ale jakże się rozgrzać na śniegu i mrozie (але як же відігрітися на снігу та морозі)? A do domu wrócić nie miała odwagi (а додому повернутися вона не мала відваги): nie sprzedała ani jednego pudełka, jakże wracać bez pieniędzy (не продала жодної коробки, як повертатися без грошей)? Ojciec czy ojczym obiłby ją pewno… (батько чи вітчим напевно побив би її). A zresztą czyż tam cieplej (і хіба ж там тепліше)? Wiatr mroźny świszcze przez otwory w dachu (морозний вітер свистить через дірки = щілини в даху), choć zatkali największe słomą i gałganami (хоча вони заткнули найбільші соломою та ганчірками). Nie ma po co wracać do domu (нема чого повертатися додому).
- Usiadła wreszcie. Tak była zmęczona, że nie mogła iść dalej. Osiadła w kąciku między dwoma domami, z których jeden więcej występował na środek ulicy. Ciemno tu było, więc nikt jej nie widział. Zresztą tak się skuliła, skryła pod spódniczkę zziębnięte nogi, ażeby je rozgrzać… Ale jakże się rozgrzać na śniegu i mrozie? A do domu wrócić nie miała odwagi: nie sprzedała ani jednego pudełka, jakże wracać bez pieniędzy? Ojciec czy ojczym obiłby ją pewno… A zresztą czyż tam cieplej? Wiatr mroźny świszcze przez otwory w dachu, choć zatkali największe słomą i gałganami. Nie ma po co wracać do domu.
Zziębnięte ręce skostniały jej prawie (змерзлі руки окостеніли в неї майже), nie ma siły utrzymać w nich paczki zapałek (немає сили утримати в них пачки сірників). A gdyby zapaliła jedną dla rozgrzania (а якби запалила одну для розігрівання=щоб зігрітися)? Tylko jedną zapałkę (тільки один сірник). Na wspomnienie ciepła już nie ma siły oprzeć się pokusie (на спогад тепла = при згадці про тепло вже немає сили протистояти спокусі). Jedna zapałka tylko (один сірник тільки). Wyjmuje ostrożnie, trzask… i płonie (дістає обережно, тріск…і горить)! Cóż za wesołe światło (що ж за веселе світло), jasne i ciepłe, ach, jak grzeje w ręce (ясний та теплий, ах, як гріє руки)! Cudowny płomyk (чудовий вогник)! Wydało jej się nagle, że siedzi przed ciepłym, żelaznym piecem (здалося їй раптом, що сидить вона перед теплою залізною пічкою) на świecących nóżkach, z mosiężnymi drzwiczkami (на ніжках, що світяться, з мідними дверцятами). Ach, jak ciepło (ах як тепло)! Jak grzeje duży, jasny płomień, jak wesoło się pali (як гріє великий = сильний, ясний вогонь, як весело горить)! Wyciągnęła nóżki spod cienkiej sukienki, aby je ogrzać także (вона витягла ніжки з-під тонкого плаття, щоб їх відігріти так само), lecz w tej samej chwili (але в ту саму хвилину) zapałka zgasła (сірник згас); zniknął piec żelazny i wesołe ognisko (зникла піч залізна і веселе полум’я), a w ręce dzieciny pozostał tylko maleńki kawałek spalonego drewienka (а в руці дитини = малютки залишився тільки маленький шматочок спаленого дерева).
- Zziębnięte ręce skostniały jej prawie, nie ma siły utrzymać w nich paczki zapałek. A gdyby zapaliła jedną dla rozgrzania? Tylko jedną zapałkę. Na wspomnienie ciepła już nie ma siły oprzeć się pokusie. Jedna zapałka tylko. Wyjmuje ostrożnie, trzask… i płonie! Cóż za wesołe światło, jasne i ciepłe, ach, jak grzeje w ręce! Cudowny płomyk! Wydało jej się nagle, że siedzi przed ciepłym, żelaznym piecem na świecących nóżkach, z mosiężnymi drzwiczkami. Ach, jak ciepło! Jak grzeje duży, jasny płomień, jak wesoło się pali! Wyciągnęła nóżki spod cienkiej sukienki, aby je ogrzać także, lecz w tej samej chwili — zapałka zgasła; zniknął piec żelazny i wesołe ognisko, a w ręce dzieciny pozostał tylko maleńki kawałek spalonego drewienka.
Читайте також: Непохитний олов’яний солдатик польською методом Франка
Dziewczynka zapaliła drugą bez namysłu (дівчинка запалила другу не замислюючись). Jasne światełko padło na mur szary (ясний вогник впав на сіру стіну), który w tym miejscu stał się przezroczysty, niby muślin cieniutki (яка в цьому місці стала прозорою як тонкий муслін). I ujrzała w głębi duży, jasny pokój (і вона побачила в глибині велику, ясну кімнату), stół nakryty czystym, bielutkim obrusem (стіл накритий чистою, білою скатертиною), na nim talerze, szklanki, a na samym środku ogromną gęś pieczoną na półmisku (на ній тарілки, склянки, а в самій середині величезний смажена гуска на блюді), pachnąca, nadziewana jabłkami, śliwkami (ароматна, начинена яблуками, сливами). Gęś poruszyła się nagle, zeskoczyła na ziemię (гуска поворухнулася раптом, зіскочила на землю) z nożem i widelcem w zarumienionej piersi (з ножем і вилкою в рум’яній грудці) i zaczęła posuwać się w stronę dziewczynki (і почала рухатися у бік дівчинки)… Wtem zapałka znów zgasła i zamiast ciepłego pokoju (але сірник знову згас і замість теплої кімнати) dziecko miało przed sobą mur szary, wilgotny i ciemny (дитина мала перед собою сіру стіну, сиру і темну).
- Dziewczynka zapaliła drugą bez namysłu. Jasne światełko padło na mur szary, który w tym miejscu stał się przezroczysty, niby muślin cieniutki. I ujrzała w głębi duży, jasny pokój, stół nakryty czystym, bielutkim obrusem, na nim talerze, szklanki, a na samym środku ogromna gęś pieczona na półmisku, pachnąca, nadziewana jabłkami, śliwkami. Gęś poruszyła się nagle, zeskoczyła na ziemię z nożem i widelcem w zarumienionej piersi i zaczęła posuwać się w stronę dziewczynki… Wtem zapałka znów zgasła i zamiast ciepłego pokoju, dziecko miało przed sobą mur szary, wilgotny i ciemny.
Śpiesznie zapaliła trzecią (швидко=поспішно запалила третю). Płomyk strzelił w górę (вогник вистрілив вгору), zamigotał i rozprysnął się na wszystkie strony (засяяв і розсипався на всі боки), iskrząc się w powietrzu niby świeczki na choince (виблискуючи у повітрі ніби свічки на ялинці). Ach, choinka (ах, ялинка)! Tuż przed nią stoi wspaniała, wielka, jaśniejąca światłami (тут, перед нею стоїть прекрасна, велика, сяюча вогнями), piękniejsza i strojniejsza od tej, którą widziała przez szklane podwoje (красивішою та стрункішою тієї, яку бачила через скляні двері) w mieszkaniu bogatego kupca (в будинку = житлі багатого купця). Ileż świeczek (скільки ж свічок)! Tysiące (тисячі)! Takie ciepłe, jasne (такі теплі, ясні). Dziewczynka wyciągnęła ku nim obie rączki… (дівчинка витягла до них обидві ручки) a wtem zapałka zgasła (і раптом сірник згас). Ale maleńkie iskierki unosiły się w górę (але маленькі іскорки неслися вгору), coraz wyżej, wyżej i zajaśniały między gwiazdami na niebie (все вище, вище і засяяли між зірками на небі). Och, jedna spadła (ох, одна впала), i smuga ognista zagasła za nią (і вогненна смуга згасла за нею).
- Śpiesznie zapaliła trzecią. Płomyk strzelił w górę, zamigotał i rozprysnął się na wszystkie strony, iskrząc się w powietrzu niby świeczki na choince. Ach, choinka! Tuż przed nią stoi wspaniała, wielka, jaśniejąca światłami, piękniejsza i strojniejsza od tej, którą widziała przez szklane podwoje w mieszkaniu bogatego kupca. Ileż świeczek! Tysiące! Takie ciepłe, jasne. Dziewczynka wyciągnęła ku nim obie rączki… a wtem zapałka zgasła. Ale maleńkie iskierki unosiły się w górę, coraz wyżej, wyżej i zajaśniały między gwiazdami na niebie. Och, jedna spadła, i smuga ognista zagasła za nią.
— Ktoś umarł — cicho szepnęła dziewczynka (хтось помер – тихо шепнула дівчинка), bo słyszała od babki, którą kochała bardzo (бо чула від бабусі, яку любила сильно=дуже), że kiedy gwiazda spada, to dusza człowieka odlatuje z ziemi do nieba (що коли зірка падає, то душа людини відлітає із землі на небо).
Znów zapłonęła zapałka i w świetle, które zajaśniało (знов запалав сірник і у світлі, що засяяв), dziewczynka ujrzała tę najdroższą babunię (дівчинка побачила цю найдорожчу бабусю), całą jaśniejącą ciepłym, łagodnym blaskiem (усю сяючу теплим, лагідним блиском). Staruszka z miłością patrzała na wnuczkę (старенька з любов’ю дивилася на онучку), uśmiechała się do niej (посміхалася їй).
— O, babciu, weź mnie z sobą! — zawołało dziecko (о, бабусю, візьми мене з собою! – вигукнула дитина). – O, weź mnie, babciu (о, візьми мене, бабуся)! Ja wiem, że ty znikniesz, skoro zapałka zgaśnie (я знаю, що ти зникнеш, як тільки сірник погасне), як zniknął piec ciepły, gęś i choinka (як зникла піч тепла, гуска та ялинка). O, nie znikaj, babciu (о, не зникай, бабусю)!
- — Ktoś umarł — cicho szepnęła dziewczynka, bo słyszała od babki, którą kochała bardzo, że kiedy gwiazda spada, to dusza człowieka odlatuje z ziemi do nieba.
Znów zapłonęła zapałka i w świetle, które zajaśniało, dziewczynka ujrzała tę najdroższą babunię, całą jaśniejącą ciepłym, łagodnym blaskiem. Staruszka z miłością patrzała na wnuczkę, uśmiechała się do niej.
— O, babciu, weź mnie z sobą! — zawołało dziecko. — O, weź mnie, babciu! Ja wiem, że ty znikniesz, skoro zapałka zgaśnie, jak zniknął piec ciepły, gęś i choinka. O, nie znikaj, babciu!
Drżącą z pośpiechu i mrozu rączyną zapaliła dziewczynka całe pudełko od razu (тремтячої від поспіху і морозу ручкою запалила дівчинка весь коробок відразу), tak bardzo chciała zatrzymać babunię (так сильно вона хотіла затримати бабулю). I buchnął jasny płomień, jaśniejszy od słońca (і запалав ясний вогонь, світліше ніж сонце), i babka nigdy tak piękna nie była (і бабуся ніколи такою гарною не була), tak płomienna i jaśniejąca (такою полум’яною і сяючою). Uśmiechnęła się znowu do małej dziewczynki i wzięła ją na ręce (усміхнулася знову маленькій дівчинці та взяла її на руки). Teraz podniosły się obie wysoko (тепер піднялися обидві високо), coraz wyżej, ku gwiazdom, ku światłom wspaniałym (все вище, до зірок, до прекрасних вогнів = світла), gdzie nie ma głodu, chłodu ani trwogi, aż przed tron Boga (де немає голоду, холоду та тривоги, до самого Божого трону).
- Drżącą z pośpiechu i mrozu rączyną zapaliła dziewczynka całe pudełko od razu, tak bardzo chciała zatrzymać babunię. I buchnął jasny płomień, jaśniejszy od słońca, i babka nigdy tak piękna nie była, tak płomienna i jaśniejąca. Uśmiechnęła się znowu do małej dziewczynki i wzięła ją na ręce. Teraz podniosły się obie wysoko, coraz wyżej, ku gwiazdom, ku światłom wspaniałym, gdzie nie ma głodu, chłodu ani trwogi, aż przed tron Boga.
Nazajutrz w kąciku pod murem, ujrzano zmarznięte ciało dziewczynki (на завтра = наступного дня у куточку під стіною, побачили замерзле тіло дівчинки). Na twarzy miała uśmiech na ustach (обличчя було з посмішкою на вустах), w dłoni spalone pudełko zapałek (у руці спалений коробок сірників). Dzień noworoczny powitał ją blaskiem jasnego słońca (день новорічний привітав її блиском ясного сонця), ludzie ze współczuciem patrzyli na drobne biedactwo (люди зі співчуттям дивилися на маленьку бідолаху).
—Chciała się ogrzać — rzekł ktoś (хотіла зігрітися — сказав хтось), pokazując na spalone zapałki (показуючи на згорілі сірники).
Nikt się nie domyślił, co widziała przed śmiercią w świetle tych kilku drewienek (ніхто не додумався, що бачила перед смертю у світлі цих кількох сірників) i w jakim blasku wstąpiła do nieba w objęciach zmarłej babki (і в якому блиску вступила на небо в обіймах померлої бабусі).
- Nazajutrz w kąciku pod murem, ujrzano zmarznięte ciało dziewczynki. Na twarzy miała uśmiech na ustach, w dłoni spalone pudełko zapałek. Dzień noworoczny powitał ją blaskiem jasnego słońca, ludzie ze współczuciem patrzyli na drobne biedactwo.
— Chciała się ogrzać — rzekł ktoś, pokazując na spalone zapałki.
Nikt się nie domyślił, co widziała przed śmiercią w świetle tych kilku drewienek i w jakim blasku wstąpiła do nieba w objęciach zmarłej babki.
Ваша Катерина Лук’янова, автор блогу про польську мову ProPolski.com, Testy.ProPolski, Kursy.ProPolski.com та сайту insidePL.com
