- Учим слова на польском языке по картинкам и видео - 12 апреля 2022
- Аудиокниги об «Ане из Зеленых Мезонинов» на польском языке - 23 февраля 2022
- 45 фраз на польском языке, которые пригодятся в разговоре - 21 февраля 2022
Последнее обновление 6 июля 2023
Хорошая тема — существительные. И про падежи уже немного рассказала, и про особенности склонения. Вы уже знаете, что есть в польском языке существительные, которые вообще не склоняются, а есть такие, которые склоняются только во множественном числе.
Существуют еще в польском языке существительные нерегулярные. Их нерегулярность, как правило, видна из их склонения. Некоторые вы даже знаете, возможно только не обращали внимания, что они какие-то не такие. Это слова вроде imię (ед.ч.) — imiona (мн.ч.), zwierzę — zwierzęta, książę — książęta, tydzień — tygodnie, dzień — dni, brat — bracia, przyjaciel — przyjaciele, dziecko — dzieci, ksiądz — księża, pieniądz — pieniądze. Кроме не совсем похожих форм единственного и множественного числа есть еще различия во всех остальных падежах. Рассмотрим все это дело в таблицах.
Склонение нерегулярных существительных в польском языке в таблицах
Нерегулярные существительные с расширенной основой
Imię — имя. Tydzień — неделя.
Przypadek | Ед. ч. | Мн. ч. | Ед. ч. | Мн. ч. |
---|---|---|---|---|
Mianownik | imię | imiona | tydzień | tygodnie |
Dopełniacz | imienia | imion | tygodnia | tygodni |
Celownik | imieniu | imionom | tygodniowi | tygodniom |
Biernik | imię | imiona | tydzień | tygodnie |
Narzędnik | imieniem | imionami | tygodniem | tygodniami |
Miejscownik | imieniu | imionach | tygodniu | tygodniach |
Wołacz | imię | imiona | tygodniu | tygodnie |
По тому же типу (как imię/imiona) будут склоняться существительные среднего рода того же типа:
- strzemię/ strzemiona — стремя, wymię/ wymiona — вымя, znamię/ znamiona — знак, siemię/ siemiona — семя, plemię/ plemiona — племя, brzemię/ brzemiona — бремя.
Książę — принц, князь. Zwierzę — животное, зверь.
Przypadek | Ед. ч. | Мн. ч. | Ед. ч. | Мн. ч. |
---|---|---|---|---|
Mianownik | książę | książęta | zwierzę | zwierzęta |
Dopełniacz | księcia | książąt | zwierzęcia | zwierząt |
Celownik | księciu | książętom | zwierzęciu | zwierzętom |
Biernik | księcia | książęta | zwierzę | zwierzęta |
Narzędnik | księciem | książętami | zwierzęciem | zwierzętami |
Miejscownik | księciu | książętach | zwierzęciu | zwierzętach |
Wołacz | książę | książęta | zwierzę | zwierzęta |
Pisklę — птенец. Prosię — поросёнок.
Przypadek | Ед. ч. | Мн. ч. | Ед. ч. | Мн. ч. |
---|---|---|---|---|
Mianownik | pisklę | pisklęta | prosię | prosięta |
Dopełniacz | pisklęcia | piskląt | prosięcia | prosiąt |
Celownik | pisklęciu | pisklętom | prosięciu | prosiętom |
Biernik | pisklę | pisklęta | prosię | prosięta |
Narzędnik | pisklęciem | pisklętami | prosięciem | prosiętami |
Miejscownik | pisklęciu | pisklętach | prosięciu | prosiętach |
Wołacz | pisklę | pisklęta | prosię | prosięta |
Dziewczę — девушка-подросток. Źrebię — жеребёнок.
Przypadek | Ед. ч. | Мн. ч. | Ед. ч. | Мн. ч. |
---|---|---|---|---|
Mianownik | dziewczę | dziewczęta | źrebię | źrebięta |
Dopełniacz | dziewczęcia | dziewcząt | źrebięcia | źrebiąt |
Celownik | dziewczęciu | dziewczętom | źrebięciu | źrebiętom |
Biernik | dziewczę | dziewczęta | źrebię | źrebięta |
Narzędnik | dziewczęciem | dziewczętami | źrebięciem | źrebiętami |
Miejscownik | dziewczęciu | dziewczętach | źrebięciu | źrebiętach |
Wołacz | dziewczę | dziewczęta | źrebię | źrebięta |
Как три последние таблицы будут так же склоняться:
- bydlę/ bydlęta — скотина, животное, cielę/ cielęta — теленок, jagnię/ jagnięta — ягненок, koźlę/ koźlęta — козленок.
Другие нерегулярные существительные польского языка
Rok — год. Dzień — день.
Przypadek | Ед. ч. | Мн. ч. | Ед. ч. | Мн. ч. |
---|---|---|---|---|
Mianownik | rok | lata | dzień | dni |
Dopełniacz | roku | lat | dnia | dni |
Celownik | rokowi | latom | dniowi | dniom |
Biernik | rok | lata | dzień | dni |
Narzędnik | rokiem | latami | dniem | dniami |
Miejscownik | roku | latach | dniu | dniach |
Wołacz | roku | lata | dniu | dni |
Нерегулярное множественное число
Pieniądz — одна единица денег. Ksiądz — ксёндз. Przyjaciel — друг.
В единственном числе эти слова склоняются регулярно, по общепринятым правилам склонения польских существительных по падежам.
Przypadek | pieniądz | ksiądz | przyjaciel |
---|---|---|---|
Mianownik | pieniądze | księża | przyjaciele |
Dopełniacz | pieniędzy | księży | przyjaciół |
Celownik | pieniądzom | księżom | przyjaciołom |
Biernik | pieniądze | księży | przyjaciół |
Narzędnik | pieniędzmi | księżmi | przyjaciółmi |
Miejscownik | pieniądzach | księżach | przyjaciołach |
Wołacz | pieniądze | księża | przyjaciele |
Brat — брат. Człowiek — человек. Dziecko — ребенок. Ręka — рука.
В единственном числе эти слова также склоняются регулярно, по общепринятым правилам склонения польских существительных по падежам.
Przypadek | brat | człowiek | dziecko | ręka |
---|---|---|---|---|
Mianownik | bracia | ludzie | dzieci | ręce |
Dopełniacz | braci | ludzi | dzieci | rąk |
Celownik | braciom | ludziom | dzieciom | rękom |
Biernik | braci | ludzi | dzieci | ręce |
Narzędnik | braćmi | ludźmi | dziećmi | rękami/ rękoma |
Miejscownik | braciach | ludziach | dzieciach | rękach/ ręku (редко) |
Wołacz | bracia | ludzie | dzieci | ręce |
Напоминаю про существительные среднего рода, которые заканчиваются на -um (centrum — центр, muzeum — музей, audytorium — аудитория, dormitorium — покои, комната в замке (в Гарри Поттере они там жили в таких), liceum — лицей, gimnazjum — гимназия, technikum — техникум, imperium — империя, plenum — пленум, prezydium — президиум и др., кроме album — альбом, это мужской род) и склоняются только во множественном числе. Я писала уже об этом в статье про особенности склонения существительных, там можно найти еще много других нетипичных моментов.
Не могу вас обрадовать, сказав, что это все нерегулярные существительные. Наверняка есть еще что-то 😉 Но это все, что мне пока удалось найти. Если вы знаете еще другие нерегулярные существительные польского языка с нетипичным склонением, пишите в комментариях, обязательно дополню статью.
Тесты!
Чтобы закрепить материал, предлагаю пройти тест:
Ваша Катерина Лукьянова, автор блога о польском языке ProPolski.com, Testy.ProPolski и сайта insidePL.com
Если материал был интересен и полезен, я буду рада поддержке моих проектов 🙂
Как еще поддержать блог ProPolski
В bierniku слово księcia — наверное описка?
нет описки https://pl.wiktionary.org/wiki/ksi%C4%85%C5%BC%C4%99 🙂