Последнее обновление 16 мая 2020
В данной статье вас, мои дорогие читатели, ждет текст, взятый из одного прекрасного учебника польского языка, о польских пасхальных праздниках. Текст переведен по методу Ильи Франка, дабы и интерес к празднику, и жажда учебы удовлетворились одновременно 🙂 Приятного чтения!
Читайте также: Поздравления с Пасхой на польском языке
Wielkanoc: Пасха на польском языке
Na podstawie N. Łobas. Mów i czytaj po polsku.
Перевод на русский методом Франка: К. Лукьянова
Wielkanoc to najstarsze i najważniejsze święto w chrześcijańskim roku liturgicznym (Пасха – это самый старший и самый важный праздник в христианском литургическом году), poświęcone pamięci zmartwychwstania Chrystusa (посвященное памяти воскресения Христа). W Wielkanoc po uroczystej mszy— rezurekcji (resurrectio łac. oznacza zmartwychwstanie) — zasiadamy do wielkanocnego śniadania zwanego «święconem» (на Пасху, после торжественного богослужения – резурекции (resurrectio лат. означает воскресение) – мы садимся за пасхальный завтрак, который называется «святым»; перевод приблизительный). Poprzedza je rytuał dzielenia się poświęconym w Wielką Sobotę jajkiem (предшествует его ритуал обмена освященным в Великую Субботу яйцом).
Читайте также: Пасхальные традиции в Польше на польском языке
Wielkanoc wieńczy okres Wielkiego Postu i poprzedzający ją Wielki Tydzień (Пасха венчает период Великого Поста и предшествующую ее Великую Неделю (Страстную Неделю)).
- Wielkanoc to najstarsze i najważniejsze święto w chrześcijańskim roku liturgicznym, poświęcone pamięci zmartwychwstania Chrystusa. W Wielkanoc po uroczystej mszy— rezurekcji— zasiadamy do wielkanocnego śniadania zwanego «święconem». Poprzedza je rytuał dzielenia się poświęconym w Wielką Sobotę jajkiem.
Wielkanoc wieńczy okres Wielkiego Postu i poprzedzający ją Wielki Tydzień.
Od wielu wieków Polacy badają w czasie Wielkiego Tygodnia wszelkie znaki na niebie i ziemi (уже много веков поляки исследуют во время Великой Недели всевозможные знаки на небе и земле), które powiedzą im, jakie będą następne miesiące (которые скажут им, какие будут следующие месяцы). Pogoda w Wielką Środę wskazywała na to, jaka będzie wiosna (погода в Великую Среду показывала на то, какая будет весна), a w Wielki Czwartek — jakie będzie lato (а в Великий Четверг – какое будет лето). Wielki Piątek wróżył pogodę na żniwa (Великая Пятница ворожила погоду на сбор урожая), a Wielka Sobota prognozowała pogodę na zimę (а Великая Суббота прогнозировала погоду на зиму).
- Od wielu wieków Polacy badają w czasie Wielkiego Tygodnia wszelkie znaki na niebie i ziemi, które powiedzą im, jakie będą następne miesiące. Pogoda w Wielką Środę wskazywała na to, jaka będzie wiosna, a w Wielki Czwartek — jakie będzie lato. Wielki Piątek wróżył pogodę na żniwa, a Wielka Sobota prognozowała pogodę na zimę.
Читайте также: День рождения и поздравления на польском языке
Niedziela Palmowa (Пальмовое Воскресенье=Вербное воскресенье в русск.). Palmy są przygotowywane przez chrześcijan na pamiątkę wjazdu Jezusa do Jerozolimy (пальмы приготавливаются христианами на память въезда Иисуса в Иерусалим). Ich kształt i rozmiar jest bardzo różny (их форма и размер очень разные). Zgodnie ze starymi wierzeniami (согласно старым верованиям), wysoka palma miała zapewnić długie i dostatnie życie (высокая пальма должна была обеспечить долгую жизнь в достатке). Palmy, które po poświęceniu nabywały niezwykłej mocy (пальмы, которые после посвящения получали необычайную силу), miały chronić rodziny i całe gospodarstwa przed nieszczęściami (должны были охранять семьи и целые хозяйства перед несчастьями). Wierzono też, że uderzenie kogoś palmą po wyjściu z kościoła zapewni mu zdrowie i pomyślność (верится также, что удар кого-то пальмой при выходе из костела обеспечит ему здоровье и благополучие).«Nie ja biję, wierzba bije» —tłumaczono zbyt mocne uderzenia w obawie przed bolesnym odwetem (не я бью, ива бьет – объясняются слишком сильные удары в страхе перед болезненным возмездием).
- Niedziela Palmowa. Palmy są przygotowywane przez chrześcijan na pamiątkę wjazdu Jezusa do Jerozolimy. Ich kształt i rozmiar jest bardzo różny. Zgodnie ze starymi wierzeniami, wysoka palma miała zapewnić długie i dostatnie życie. Palmy, które po poświęceniu nabywały niezwykłej mocy, miały chronić rodziny i całe gospodarstwa przed nieszczęściami. Wierzono też, że uderzenie kogoś palmą po wyjściu z kościoła zapewni mu zdrowie i pomyślność.»Nie ja biję, wierzba bije» —tłumaczono zbyt mocne uderzenia w obawie przed bolesnym odwetem.
Читайте также: Пасха в Польше: как отмечают, традиции
Wielka Środa (Великая Среда). W Wielką Środę gospodarze wychodzili z poświęconą w poprzednim roku wodą święcić pola (в Великую Среду хозяева выходили с посвященной в предыдущем году водой святить поля), aby dawały dobre plony (чтобы был хороший урожай). W południowej Polsce znanym obrzędem było wypędzanie Judasza (в южной Польше известным обрядом было изгнание Иуды). W tym celu tworzono specjalną kukłę ze słomy i szmat (с этой целью создавалась особая кукла с соломы и тряпья), którą później zrzucano z wieży kościoła i następnie topiono (которую позднее сбрасывали с башни костела, а потом топили). Symbolizowało to pożegnanie zimy oraz zemstę na Judaszu za jego zdradę (символизировало это прощание с зимой, а также месть Иуде за его предательство).
- Wielka Środa. W Wielką Środę gospodarze wychodzili z poświęconą w poprzednim roku wodą święcić pola, aby dawały dobre plony. W południowej Polsce znanym obrzędem było wypędzanie Judasza. W tym celu tworzono specjalną kukłę ze słomy i szmat, którą później zrzucano z wieży kościoła i następnie topiono. Symbolizowało to pożegnanie zimy oraz zemstę na Judaszu za jego zdradę.
Wielki Czwartek (Великий Четверг). Wielki Czwartek to dzień żegnania postu (Великий Четверг это день прощания с постом). Na pożegnanie czterdziestodniowego okresu postu urządzano też pogrzeb żuru (на прощание сорокадневного периода поста устраиваются также «похороны жура»=похороны поста в русск.). Obrzęd polegał na wylaniu zupy na głowę przypadkowej osoby (обряд состоял в выливании супа на голову случайному человеку). Kąpiel w rzece lub jeziorze w Wielki Czwartek wieczorem lub nazajutrz o świcie (купание в реке или озере в Великий Четверг вечером или на следующий день на рассвете) zapewniała urodę, gładkość skóry i ochronę przed złem (обеспечивало красоту, гладкость кожи и защиту перед злом).
- Wielki Czwartek. Wielki Czwartek to dzień żegnania postu. Na pożegnanie czterdziestodniowego okresu postu urządzano też pogrzeb żuru. Obrzęd polegał na wylaniu zupy na głowę przypadkowej osoby. Kąpiel w rzece lub jeziorze w Wielki Czwartek wieczorem lub nazajutrz o świcie zapewniała urodę, gładkość skóry i ochronę przed złem.
Wielki Piątek (Великая Пятница=Страстная Пятница). Na Wielki Piątek przypadało malowanie kraszanek i pisanek (на Великую Пятницу приходилось рисование крашанок и писанок=пасхальных яиц). Ze względu na swoje właściwości, pisanki kiedyś stosowano do różnych zabiegów magicznych mających zapewnić dobry urodzaj i powodzenie w hodowli (из-за своих свойств, пасхальные яйца когда-то использовались для различных магических процедур, призванных обеспечить хороший урожай и успех в разведении (скота)). W czasach przedchrześcijańskich, aby zapewnić zdrowie ludziom i zwierzętom, trzymano jaja pod progami domów i obór (в дохристианские времена, чтобы обеспечить здоровье людям и животным, держали яйца под порогами домов и сараев). Wkładano je również zmarłym do trumny — miały zapewnić im wieczny spokój (их так же помещали в гроб мертвых — они должны были предоставить им вечный покой). Wierzono, że wielkanocna pisanka chroni przed nieszczęściem (считается, что пасхальное яйцо защищает от несчастий).
- Wielki Piątek. Na Wielki Piątek przypadało malowanie kraszanek i pisanek. Ze względu na swoje właściwości, pisanki kiedyś stosowano do różnych zabiegów magicznych mających zapewnić dobry urodzaj i powodzenie w hodowli. W czasach przedchrześcijańskich, aby zapewnić zdrowie ludziom i zwierzętom, trzymano jaja pod progami domów i obór. Wkładano je również zmarłym do trumny — miały zapewnić im wieczny spokój. Wierzono, że wielkanocna pisanka chroni przed nieszczęściem.
Читайте также: Что готовят в Польше на Пасху: рецепты блюд
Wielka Sobota (Великая Суббота). Święcono wodę, kołacze, jaja, chrzan, szynki i baby na wielkanocne stoły (святят воду, калачи=паски, яйца, хрен, ветчину и кексы на пасхальные столы). W Wielki Piątek i w Wielką Sobotę odwiedzano również urządzane w kościołach Groby Pańskie (В Великую Пятницу и Великую Субботу посещаются также оборудованные в костелах могилы Господние).
- Wielka Sobota. Święcono wodę, kołacze, jaja, chrzan, szynki i baby na wielkanocne stoły. W Wielki Piątek i w Wielką Sobotę odwiedzano również urządzane w kościołach Groby Pańskie.
Po Wielkiej Niedzieli następuje Wielkanocny Poniedziałek (После Великого=Пасхального воскресения наступает Пасхальный понедельник). Największa zabawa zaczynała się, kiedy we wsi rozlegał się krzyk: «Śmigust! Śmigust» (самое большое развлечение начиналось тогда, когда в деревне раздавался крик: «Śmigust! Śmigust»). Wtedy wszyscy łapali za naczynia z wodą (тогда все хватали посуду с водой). Dziewczęta nierzadko lądowały w jakimś zbiorniku wodnym lub w korycie przy studni (девочки нередко приземлялись=оказывались в каком-то водоеме или в корыте у колодца). Czasami, kiedy pod ręką brakowało wody, oblewano się gnojówką (иногда, когда под рукой не оказывалось воды, обливали навозной жижей). Na dziś coraz częściej oblewa się bliskie osoby perfumami (сейчас все чаще обливают близких людей парфюмом). Taka “kąpiel” ma zapewnić zdrowie na cały rok (такое «купание» должно обеспечить здоровье на целый год). Teraz pełna nazwa tego zwyczaju brzmi “śmigus-dyngus” (сейчас полное название этого обычая звучит как “Шмигус-дынгус”=Поливальный понедельник).
- Po Wielkiej Niedzieli następuje Wielkanocny Poniedziałek. Największa zabawa zaczynała się, kiedy we wsi rozlegał się krzyk: «Śmigust! Śmigust». Wtedy wszyscy łapali za naczynia z wodą. Dziewczęta nierzadko lądowały w jakimś zbiorniku wodnym lub w korycie przy studni. Czasami, kiedy pod ręką brakowało wody, oblewano się gnojówką. Na dziś coraz częściej oblewa się bliskie osoby perfumami. Taka “kąpiel” ma zapewnić zdrowie na cały rok. Teraz pełna nazwa tego zwyczaju brzmi “śmigus-dyngus”.
И небольшой словарик к тексту:
| chrześcijanin | христианин |
| chrześcijański | христианский |
| msza | богослужение |
| obrzęd | обряд |
| Wielkanoc | Пасха |
| wierzenie | верование |
| zmartwychwstanie | воскресение |
| Jerozolima | Иерусалим |
| poświęcony | освящённый |
| pomyślność | благополучие |
| Judasz | Иуда |
| kraszanki i pisanki | пасхальные яйца |
Wesołego jajka, moi drodzy!
Ваша Катерина Лукьянова, автор блога о польском языке ProPolski.com, Testy.ProPolski и сайта insidePL.com
Если материал был интересен и полезен, я буду рада поддержке моих проектов 🙂
Как еще поддержать блог ProPolski
https://vk.com/id354420981?z=photo354420981_456239050%2Falbum354420981_243408644
Спасибо огромное за такой труд!!!
И Вам спасибо за комментарии! Делитесь статьями в соцсетях! 🙂
Спасибо! Очень кстати перед Пасхой 2018! Мне пригодилось))
Спасибо огромное! очень нужный материал!